Chia-Hsuan Hsu đã chờ đợi suốt 18 tháng trước khi hối thúc một biên tập viên về quyết định đối với một bản thảo. Câu trả lời đã khiến ông rất ngạc nhiên.
Chia-Hsuan Hsu là một nhà khoa học bảo tồn, làm việc tại Viện Nghiên cứu Môi trường Quốc gia (National Institute for Environmental Studies) ở Tsukuba, Nhật Bản, tập trung nghiên cứu tác động của con người với động vật hoang dã. Hsu muốn tìm một vị trí giảng viên chính thức (tenure-track) tại một trường đại học và đã nộp hồ sơ đến các cơ sở giáo dục tại Nhật Bản và Đài Loan, nơi ông nhận bằng tiến sĩ.
Tuy nhiên, ông gặp phải nhiều thách thức trong quá trình xin việc, đặc biệt liên quan đến các công bố khoa học. Vấn đề lớn nhất là sự chậm trễ nghiêm trọng trong quá trình phản biện của mười bản thảo ông đã thực hiện, gây ảnh hưởng đến những gì ông có thể liệt kê chính thức trong CV của mình.
Trong giới học thuật Đông Á, lịch sử công bố vẫn là thước đo thành công chủ yếu – và có lẽ còn quan trọng hơn đối với sự thăng tiến nghề nghiệp. Ngược lại, xu hướng trên phạm vi toàn cầu là giảm bớt việc đánh giá nhà khoa học chỉ dựa trên các chỉ số và bài báo đã xuất bản, đây là một sự chuyển dịch đáng được hoan nghênh.
Hệ thống trì trệ
Xây dựng lịch sử công bố đòi hỏi đầu tư rất nhiều thời gian và công sức để tiến hành các thí nghiệm, phân tích và viết bài – đây là những quy trình mà các nhà nghiên cứu có thể kiểm soát được phần lớn. Nhưng sau khi gửi bài, tiến trình của bài viết không còn nằm trong tay tác giả. Sự chậm trễ trong quá trình phản biện có thể ảnh hưởng đến cơ hội xin việc, xin tài trợ và sau cùng là toàn bộ sự nghiệp của các nhà nghiên cứu, đặc biệt là các nhà khoa học trẻ..
Kìm hãm sự phát triển
Hồ sơ học thuật của Chia-Hsuan Hsu bị “treo” bởi ông đợi các bài báo có tên mình được xuất bản. Ông cho rằng sự chậm trễ này thường do các biên tập viên không liên hệ lại với người phản biện.
Tương lai về sự nghiệp của các nhà nghiên cứu, xét trên nhiều khía cạnh, được kiểm soát bởi người khác – chủ yếu là các biên tập viên và phản biện của tạp chí. Dĩ nhiên, quá trình này bao gồm nhiều giai đoạn: kiểm tra bởi ban biên tập, sàng lọc, tìm phản biện phù hợp, tổ chức và tiến hành phản biện, đưa ra quyết định biên tập, chỉnh sửa bản thảo và nhiều bước khác. Nếu một bài báo bị kẹt ở bất kỳ giai đoạn nào của quy trình này, tiến triển sự nghiệp của nhà nghiên cứu đó cũng có thể bị kẹt theo.
Biên tập viên đóng vai trò then chốt trong quy trình này vì họ có quyền đẩy nhanh tiến độ. Hầu hết các biên tập viên gửi lời mời phản biện kịp thời, theo sát bằng lời nhắc, đưa ra quyết định từ chối một cách nhanh chóng và cập nhật tiến độ bài báo cho tác giả. Hsu vô cùng biết ơn họ: họ giúp tiết kiệm thời gian quý giá cho các nhà nghiên cứu.
Chờ đợi bên lề
Một trong các bản thảo của Hsu đã chờ phản biện hơn một năm. Là một nhà nghiên cứu trẻ, ông ngần ngại liên hệ nhắc nhở biên tập viên, sợ rằng mình sẽ để lại ấn tượng xấu. Nhìn lại, ông thấy mình lẽ ra nên liên hệ sớm hơn. Sau một năm rưỡi kể từ khi nộp bài, Hsu cuối cùng đã gửi một yêu cầu lịch sự. Biên tập viên đã trả lời lại sau một ngày, cho biết sự chậm trễ là do khó khăn trong việc tìm phản biện phù hợp.
Họ cũng nói rằng trong số ba người phản biện được mời, hai người không phản hồi và người thứ ba đồng ý nhưng chưa bao giờ gửi bài phản biện. Trong suốt một năm rưỡi, biên tập viên chỉ liên hệ với ba người phản biện tiềm năng – và không liên hệ lại với bất kỳ ai trong số họ.
Trong thời gian đó, Hsu đã bỏ lỡ nhiều cơ hội xin việc mà mình hoàn toàn phù hợp, nhưng tiêu chí đánh giá lại yêu cầu có công trình đã được xuất bản. Bạn có thể cho rằng đây chỉ là một bài báo. Nhưng khi nhiều bản thảo bị trì hoãn – hoặc bị từ chối sau một quá trình phản biện kéo dài – ảnh hưởng tích tụ lại đối với sự nghiệp của một nhà nghiên cứu có thể là vô cùng lớn. Mặc dù preprint (bản thảo chưa qua phản biện) là một lựa chọn, nhưng chúng thường không được coi là công bố chính thức và thường bị loại khỏi tiêu chí đánh giá, ít nhất là ở Nhật Bản và Đài Loan.
Nhiều biên tập viên là tình nguyện viên, họ dành nhiều thời gian, công sức để quản lý tạp chí mà không được trả thù lao, và Hsu rất biết ơn sự cống hiến đó. Làm biên tập viên cũng mang lại một số lợi ích như nâng cao uy tín và hiểu rõ hơn về quy trình xuất bản. Tuy nhiên, các biên tập viên cũng cần nhận thức được tác động sâu sắc mà quyết định, hành động và sự thiếu liên lạc của họ có thể gây ra cho các nhà nghiên cứu trẻ. Họ nắm giữ trách nhiệm rất lớn.
Gửi các biên tập viên: quyết định của các biên tập viên thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống của ai đó. Bằng cách rút ngắn thời gian phản biện, liên hệ thường xuyên với người phản biện và đảm bảo hiệu quả ở mọi bước của quy trình, biên tập viên có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể cho các nhà nghiên cứu trẻ.
Dịch từ Nature
