Tác giả siêu năng suất (hyper-prolific authors) là những tác giả mà hàng năm công bố đến hàng chục, thậm chí 100, hơn 100 bài.
Theo kinh nghiệm của tôi, có thể chia các tác giả này thành các nhóm
(1) Họ thực làm, ngành/lĩnh vực của họ nó phải thế (công bố rất nhiều mới là tốt), họ có cách tổ chức công việc cực kỳ thông minh, lớp lang và năng suất.
(2) Họ thực làm, nhưng họ cố tình làm nhiều vì một lý do nào đó (ví dụ để chạy theo thưởng) và ít nhiều có những bài chất lượng không cao (so với khả năng của họ – nhưng vẫn đảm bảo đầu ra chất lượng). Cũng như nhóm (1), họ hệ thống công việc một cách chủ động, và đảm bảo số lượng và chất lượng làm việc hiệu quả.
(3) Họ không hoàn toàn thực làm, làm một phần, một phần dựa vào mối quan hệ, hoặc chiêu trò. Có thể, họ cũng vì chạy theo 1 mục tiêu phi khoa học nào đó (ví dụ: thưởng). Vì nhiều bài không thực làm nên có thể là bài chất lượng kém, bị yêu cầu gỡ, mắc lỗi trong quá trình làm mà họ không kiểm soát được.
Chủ đề này vài năm nay báo chí và mạng xã hội ở Việt Nam quan tâm. Nhưng rất tiếc, các ý kiến quan tâm thường nhìn với góc độ tiêu cực. Coi những tác giả “siêu năng suất” thuộc nhóm (3). Tuy nhiên, một số người cố ý hoặc vô ý vơ cả ba nhóm vào, quy kết vội vã rằng họ mắc lỗi liêm chính, đạo đức.
Cuối cùng, chúng ta chủ động gây tổn thương nhau, thay vì đối thoại khoa học một cách tôn trọng, góp ý cùng phát triển. Điều này, hiển nhiên, không có lợi về lâu dài cho nền học thuật của một khu vực đang cần sự phát triển dựa trên đoàn kết.
Nguyên nhân của thực trạng này, tôi cho rằng, một phần xuất phát từ những phát biểu phiến diện từ một số bộ phận ẩn danh trên càng nền tảng thông tin, dù là mạng xã hội hay tạp chí. Điều này khiến cho một bộ phận ẩn danh khác có cảm giác được a-dua theo, công kích người khác.
Một nguyên nhân khác đến từ việc một số nhà nghiên cứu thuộc nhóm (1) và (2) – đối tượng bị chỉ trích “nhầm” thường ít cơ hội thanh minh, hoặc không thể thanh minh thì đã bị kết tội. Không thể bỏ qua việc một số tác giả năng suất vẫn còn trẻ, chưa có kinh nghiệm tranh biện với cộng đồng học thuật sôi nổi. Mặc dù vậy, một số cuộc tranh luận khoa học vẫn có xu hướng bị bác bỏ, vẫn bởi một số thành phần ẩn danh trên mạng xã hội, chỉ vì họ không thể làm được nên quy kết người khác cũng không thể làm được.
