Đội ngũ APA Style đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu các vấn đề liên quan đến các mô hình ngôn ngữ lớn, trí tuệ nhân tạo (AI), và cụ thể là ChatGPT. Họ đã thu thập ý kiến, phản hồi về việc sử dụng và trích dẫn ChatGPT từ các độc giả. Đây là bài viết nhằm hướng dẫn cách sử dụng ChatGPT một cách phù hợp trong nghiên cứu mà không phải để viết toàn bộ nội dung bài báo hay luận văn.
Trích dẫn trực tiếp nội dung do ChatGPT tạo ra
Trong trường hợp sinh viên hoặc nhà nghiên cứu sử dụng ChatGPT để hỗ trợ nghiên cứu, hướng dẫn này khuyến khích họ mô tả cách sử dụng công cụ này trong phần Phương pháp hoặc các mục tương đương trong bài báo khoa học. Đối với các bài như tổng quan tài liệu hoặc bài luận, người viết có thể mô tả cách sử dụng ChatGPT ở phần mở đầu, cung cấp câu lệnh (prompt) và phần nội dung đã được tạo ra. Tuy nhiên, do kết quả từ ChatGPT không thể truy xuất bởi người đọc khác, nên các đoạn trích dẫn từ ChatGPT sẽ được xem như kết quả của một thuật toán thay vì một nguồn thông tin cá nhân.
Ví dụ trích dẫn:
| Khi được hỏi “Sự phân chia não trái và não phải có cơ sở khoa học không hay chỉ là ẩn dụ?”, ChatGPT trả lời rằng, mặc dù hai bán cầu não có một số chức năng chuyên biệt, “việc cho rằng một người chỉ dùng một bán cầu nào đó hoặc có tính cách hoàn toàn dựa vào một bán cầu cụ thể chỉ mang tính ẩn dụ và không phản ánh sự phức tạp thực sự của hoạt động não bộ” (OpenAI, 2024). Tài liệu tham khảo OpenAI. (2024). ChatGPT (phiên bản ngày 9 tháng 11) [Mô hình ngôn ngữ lớn]. https://chatgpt.com/c |
Người viết cũng có thể đưa toàn bộ văn bản dài được ChatGPT tạo ra vào phần phụ lục của bài báo hoặc tài liệu bổ sung trực tuyến, để người đọc có thể tiếp cận toàn bộ nội dung được tạo. Điều này đặc biệt quan trọng vì ChatGPT tạo ra phản hồi độc nhất trong mỗi phiên trò chuyện, ngay cả khi cùng một lời nhắc được sử dụng.
Ví dụ trích dẫn với phụ lục:
| Khi đưa ra câu hỏi tiếp theo “Vậy sự phân chia này chỉ là ẩn dụ? hay vẫn thực chứng?”, ChatGPT trả lời rằng “Sự chuyên môn hóa này là có thật và có thể được quan sát qua các phương pháp như chụp cộng hưởng từ” và “Tuy nhiên, sự hiểu biết phổ biến về não trái và não phải như hai hệ thống hoạt động tách biệt và đối lập nhau, một bên hoàn toàn thiên về logic còn bên kia hoàn toàn thiên về sáng tạo, là quá đơn giản.” (OpenAI, 2024; xem Phụ lục A để biết toàn văn). Tài liệu tham khảo OpenAI. (2024). ChatGPT (phiên bản ngày 9 tháng 11) [Mô hình ngôn ngữ lớn]. https://chatgpt.com/c |
Cách tạo trích dẫn cho ChatGPT và các mô hình AI khác
Các trích dẫn trên được xây dựng dựa theo mẫu trích dẫn phần mềm trong Mục 10.10 của Publication Manual (APA, 2020, Chương 10). Tuy đây là hướng dẫn về ChatGPT, người dùng có thể áp dụng nó cho các mô hình ngôn ngữ lớn khác, các thuật toán, hoặc phần mềm tương tự.
Trích dẫn và tài liệu tham khảo cho ChatGPT được định dạng như sau:
| OpenAI. (2024). ChatGPT (phiên bản ngày 9 tháng 11) [Mô hình ngôn ngữ lớn]. https://chatgpt.com/c – Trích dẫn trong ngoặc đơn: (OpenAI, 2024) – Trích dẫn theo lối dẫn nhập: OpenAI (2024) |
Cấu trúc trích dẫn bao gồm bốn phần (tác giả, năm, tên, và nguồn):
- Tác giả: Là OpenAI.
- Năm: Chỉ cần ghi năm của phiên bản sử dụng. Thông tin về phiên bản cụ thể được bổ sung ở phần khác nếu người đọc cần tham khảo.
- Tên: “ChatGPT” là tên mô hình và được in nghiêng trong trích dẫn.
- Nguồn: URL liên kết đến trang sử dụng trực tiếp ChatGPT.
Câu hỏi khác về cách trích dẫn ChatGPT
ChatGPT thường đưa ra các thông tin rất cụ thể nhưng đôi khi lại không cung cấp nguồn chính xác. Người dùng nên kiểm chứng các nguồn thông tin mà ChatGPT đề xuất trước khi trích dẫn để đảm bảo tính chính xác và liên quan. Việc này giúp tránh tình trạng sử dụng nhầm thông tin do AI tạo ra.
Đội ngũ APA Style hiện đang thu thập phản hồi và phát triển các hướng dẫn cho sinh viên và tác giả về vấn đề sử dụng AI trong nghiên cứu, dự kiến sẽ cập nhật trên blog và trang web APA Style.
Tài liệu tham khảo
American Psychological Association. (2020). Publication manual of the American Psychological Association (7th ed.). https://doi.org/10.1037/0000165-000
Dịch từ APA Style
