Vào ngày 04 tháng Mười, JSTOR – thư viện điện tử sách, tạp chí học thuật – đã công bố phát hành những cuốn sách đầu tiên thuộc dự án Path to Open. Đây là một chương trình mới được thiết kế để hỗ trợ việc xuất bản truy cập mở các cuốn sách đột phá mới trong khoa học xã hội và nhân văn.
Được triển khai thử nghiệm vào tháng Một năm 2023, Path to Open là mô hình truy cập mở trì hoãn (delayed open access) trong đó các sách mới được cung cấp lập tức sau khi xuất bản cho các thư viện thuộc các trường đại học tham gia dự án, và trở thành tài liệu mở sau ba năm. Path to Open được phát triển với sự cộng tác của Hội đồng các Hiệp hội Học thuật Hoa Kỳ (American Council of Learned Societies – ACLS), Nhà xuất bản Đại học Michigan và Nhà xuất bản Đại học Bắc Carolina để mang lại khả năng tiếp cận và tác động công bằng cho toàn bộ cộng đồng học thuật. Mô hình tài trợ này sẽ cung cấp cho các thư viện quyền truy cập với chi phí hợp lý vào các đầu sách đa dạng, chất lượng cao trong danh sách đầu sách; hỗ trợ các nhà xuất bản đại học vừa và nhỏ trong việc xuất bản truy cập mở; giúp tác giả tiếp cận khán giả toàn cầu; và nâng cao sự công bằng trong việc tiếp cận các nhà nghiên cứu chưa được phục vụ đầy đủ trên khắp thế giới. 37 nhà xuất bản đại học cùng với hơn 60 thư viện học thuật đã tham gia sáng kiến này, bao gồm cả các tập đoàn như Liên minh Học thuật Big Ten (Big Ten Academic Alliance).
JSTOR gần đây đã phát hành 43 trong số 100 tựa sách Path to Open đầu tiên. Tất cả đều trải qua quy trình phản biện đồng nghiệp, được các nhà xuất bản đại học tham gia dự án và JSTOR lựa chọn, bao gồm nội dung của 36 chủ đề, thuộc các lĩnh vực như Y tế công cộng, Tôn giáo, Giáo dục, Truyền thông, Văn học, Giải quyết Xung đột và Nghiên cứu Điện ảnh. Các nội dung được lựa chọn đều hướng tới củng cố tính đa dạng thư mục học bằng cách tập trung vào các nghiên cứu từ những quan điểm đa dạng, sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, có quy mô nghiên cứu cả ở cấp độ quốc tế, quốc gia hoặc địa phương.
JSTOR sẽ báo cáo về mức độ sử dụng Path to Open trước và sau khi các ấn phẩm được chuyển thành truy cập mở. Các đầu sách đã được đăng tải trong khuôn khổ chương trình đều thuộc các lĩnh vực được quan tâm nhất trên JSTOR và có thể tìm kiếm được cùng với các tạp chí, sách và các tài liệu khác. Khi sách chuyển thành truy cập mở sau ba năm, lượng sử dụng dự kiến sẽ tăng lên. Trước đây, các đầu sách chuyển sang truy cập mở trên JSTOR đã có lượng truy cập tăng 5.500%.
John Sherer, Giám đốc Spangler Family của Nhà xuất bản Đại học Bắc Carolina nhận thấy rằng, mặc dù người ta thường nói rằng kiến thức của khối ngành nhân văn đang ít được quan tâm hơn, các ấn phẩm sách báo thuộc lĩnh vực này khi chuyển sang mô hình truy cập mở lại nhận được lượng truy cập bùng nổ. Do vậy, ông nhận định rằng, có thể mô hình xuất bản đóng truyền thống mới là nguyên nhân lớn hơn khiến tri thức khoa học xã hội và nhân văn ít phổ biến hơn với đại chúng.
Sau khi khởi động Path to Open với 100 đầu sách vào năm 2023, JSTOR sẽ làm việc với các nhà xuất bản tham gia và tác giả của họ để phát hành 300 cuốn sách mỗi năm vào năm 2024 và 2025.
Tham khảo các đầu sách thuộc Path to Open tại: https://about.jstor.org/path-to-open/titles/, hoặc tìm hiểu cách thức tham gia vào dự án tại: https://about.jstor.org/path-to-open/
Dịch từ JSTOR
