Một công cụ trực tuyến vừa ra mắt bởi Đài quan sát Sự nghiệp Nghiên cứu và Đổi mới (ReICO) cho phép so sánh mức lương, cơ hội nghề nghiệp và nhiều chỉ số khác của giới nghiên cứu trên toàn thế giới.
Lưu ý: Bài viết được dịch hoàn toàn bởi ChatGPT mà không đi qua khâu hiệu đính
Những câu hỏi lớn của giới khoa học
Các nhà khoa học ở quốc gia nào được trả lương cao nhất? Bằng tiến sĩ có mang lại sự ổn định việc làm nhiều hơn bằng thạc sĩ? Sau khi tốt nghiệp, các tiến sĩ thường làm việc ở những lĩnh vực nào?
Trước đây, những câu hỏi này rất khó tìm câu trả lời chính xác. Nhưng hiện nay, với cơ sở dữ liệu mới của ReICO, thông tin từ 53 quốc gia đã được tập hợp trong một nền tảng duy nhất, giúp các nhà hoạch định chính sách cải thiện điều kiện làm việc và hỗ trợ các nhà khoa học lựa chọn con đường sự nghiệp phù hợp.
Lần đầu có một “bản đồ sự nghiệp nghiên cứu” toàn cầu
“Việc có một nguồn dữ liệu tập trung, đáng tin cậy để so sánh sự nghiệp nghiên cứu giữa các quốc gia là vô cùng hữu ích,” Nicola Dengo, Phó chủ tịch tổ chức nghiên cứu trẻ Eurodoc nhận định. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo: nếu mỗi quốc gia không tích cực tham gia, dự án khó có thể phát huy hết tiềm năng.
Trong khi số lượng nhà nghiên cứu tăng mạnh trên toàn cầu, những lo ngại về điều kiện làm việc và tính bền vững của nghề nghiên cứu cũng ngày càng lớn. Dữ liệu ở từng nước thường rời rạc, thiếu nhất quán. “Không có dữ liệu đáng tin cậy và có thể so sánh, các quốc gia không thể đánh giá hệ thống của mình, xác định thách thức hay đo lường hiệu quả chính sách,” Neda Bebiroglu, chuyên gia từ Bỉ, chia sẻ.
ReICO ra đời để lấp khoảng trống này. Được OECD và Ủy ban châu Âu đồng tài trợ, dự án không chỉ tổng hợp dữ liệu công khai mà còn thiết lập mạng lưới hợp tác với 45 quốc gia, trong đó 31 nước đã cung cấp dữ liệu mới chưa từng được công bố.
Một vài phát hiện thú vị
Người dùng có thể khám phá dữ liệu qua các bảng tương tác trên website ReICO. Một số kết quả đáng chú ý:
Trong số 19 quốc gia có dữ liệu thu nhập so sánh, tiến sĩ ở Mỹ được trả cao nhất, sau điều chỉnh sức mua: khoảng 126.300 USD/năm, theo sau là Thụy Sĩ, Hà Lan và Na Uy.
Về chênh lệch giới, Colombia gần như đạt bình đẳng thu nhập, trong khi tại Ý, nữ tiến sĩ chỉ nhận được 62%lương so với đồng nghiệp nam.
Luxembourg ghi nhận mức “hút chất xám” cao nhất (+4,62% nhà nghiên cứu trong năm 2023), còn Nam Phi chịu “chảy máu chất xám” nặng nhất (-1,88%).
Vẫn còn nhiều thách thức
ReICO mới phát triển trong 1 năm và hiện ở phiên bản thử nghiệm. Nền tảng dự kiến sẽ cập nhật dữ liệu hằng năm, đồng thời bổ sung thông tin về kỹ năng, vai trò trong doanh nghiệp – nơi ngày càng nhiều nhà nghiên cứu làm việc.
Tuy vậy, thách thức vẫn còn lớn. “Dữ liệu về nghiên cứu sau tiến sĩ (postdoc) gần như trống rỗng. Ngay cả những con số cơ bản như thời hạn hợp đồng trung bình cũng thiếu, khiến khó xây dựng chính sách hiệu quả,” Bebiroglu cho biết. Ngoài ra, cách gọi tên và mô hình sự nghiệp nghiên cứu khác nhau giữa các quốc gia cũng gây khó khăn cho việc chuẩn hóa và so sánh.
Một bước đi đúng hướng
Dù còn hạn chế, các chuyên gia đều đánh giá cao nỗ lực này. “Chúng ta thật sự cần một hệ thống như ReICO để hoạt động. Nó là nền tảng để giải quyết tận gốc những vấn đề của nghề nghiên cứu,” Nicola Dengo nhấn mạnh.
