Năm 2023 đánh dấu cột mốc 50 năm quan hệ hợp tác song phương – đa lĩnh vực giữa Việt Nam và Australia. Trong suốt thời gian qua hai nước đã duy trì bền vững mối quan hệ hợp tác này, trong đó nghiên cứu khoa học là một trong những lĩnh vực có sự phát triển rõ rệt cũng như đạt được nhiều thành quả đáng chú ý.
Tại phiên trao đổi thứ 3 “Tăng trưởng có trách nhiệm” – Diễn đàn Cựu sinh Australia tại Việt Nam 2023 (thuộc chuỗi ba sự kiện kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Australia và Việt Nam), TS. Phạm Hiệp, đại diện nhóm nghiên cứu Reduvation Research Group – Trường Đại học Thành Đô, đã trình bày báo cáo “50 năm hợp tác nghiên cứu giữa Việt Nam và Australia: Một phân tích trắc lượng thư mục” trong đó phân tích đánh giá hiệu quả của tiến trình hợp tác nghiên cứu giữa Việt Nam và Australia giai đoạn 1973 – 2023.
Theo kết quả thu được từ báo cáo này, sau 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, việc hợp tác nghiên cứu giữa hai nước đã và đang phát triển mạnh mẽ. Xét theo khía cạnh số lượng xuất bản phẩm ghi nhận có sự tham gia của các nhà nghiên cứu đến từ hai nước, giai đoạn 1973 đến khoảng những năm 2000 con số rất khiêm tốn, trung bình đạt 15-20 sản phẩm/năm. Kể từ giai đoạn 2010 trở đi con số này theo đà tăng trưởng mạnh, tăng từ trung bình 100 sản phẩm/năm đến con số 1153 sản phẩm/năm 2022.
Số lượng xuất bản phẩm theo từng năm giai đoạn 1990 – 2022
Cũng theo phân tích, 51.8% trong tổng số 8.377 tài liệu được đem vào nghiên cứu không nhận được hỗ trợ tài chính (funding), 48.2% còn lại nhận được hỗ trợ từ ít nhất một nguồn. Các “nhà tài trợ” chính đến từ từ Australia, Việt Nam, Trung Quốc, Vương quốc Anh, Hoa Kỳ và Nhật Bản. Sự góp mặt của Việt Nam cho thấy sự chênh lệch trong đầu tư cho hợp tác nghiên cứu giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển đã giảm phần nào. Bên cạnh đó tham gia vào mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Australia còn có các tác giả đến từ các đơn vị nghiên cứu – khoa học – giáo dục ở nhiều quốc gia khác, tiêu biểu nhất là Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức và Pháp, và một số quốc gia mới phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan và Malaysia, … điều này nhấn mạnh xu hướng hợp tác đa phương trong nghiên cứu.
Đối với chủ đề – lĩnh vực nghiên cứu, phân tích cho thấy xu hướng nghiên cứu phần nhiều hướng tới chủ đề giải quyết các vấn đề và thách thức cụ thể của Việt Nam và các khu vực lân cận (Châu Á và Đông Nam Á), thông qua hợp tác nghiên cứu giữa Việt Nam và Australia, lĩnh vực nghiên cứu chiếm ưu thế lần lượt là Y học (Medicine), Khoa học Máy tính, Khoa học Nông nghiệp-Sinh học, và Khoa học Môi trường và Giáo dục
Bản đồ khoa học 51 từ khóa hợp tác nghiên cứu giữa Việt Nam và Australia từ 1990 đến 2022
Kết quả từ báo cáo có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách và các nhà hoạt động chuyên môn trong lĩnh vực học thuật ở Việt Nam và Australia. Nghiên cứu này không chỉ đóng góp các thông số mang giá trị định lượng mà còn là cơ sở tham khảo để xây dựng chiến lược và áp dụng một góc nhìn toàn diện hơn trong vấn đề hợp tác quốc tế, đảm bảo lợi ích lâu dài và bền vững của các mối quan hệ ngoại giao cũng như giúp ích cho sự phát triển nội lực quốc gia.
